| Adı | İLKÖĞRETİM VE LİSELERDE DİNDARLIK ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (DİYARBAKIR ÖRNEĞİ) |
| Hazırlayan | TALİP ATALAY |
| Danışman | ABDULLAH ÖZBEK |
| Anahtar Kelimeler | FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ DİN EĞİTİMİ İLKÖĞRETİM VE LİSELER DİNDARLIK |
| Doktora/Yüksek Lisans | Doktora |
| Tezin Durumu | Bitmiş |
| Üniversites/Enstitü | SELÇUK ÜNÜVERSİTESİ / SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ |
| Özet | Araştırma Diyarbakır'da ilköğretim ve lise öğrencilerinin dindarlık durumlarını yaş, cinsiyet, sınıf, sosyal çevre, sosyo-ekonomik durum, ailelerinin dindarlık durumu, okul dışında din eğitimi alma, okul dışından din eğitimi aldığı kaynak ve mezhep değişkenleri açısından ölçmeyi amaçlamıştır. Araştırmanın verileri, Glock'un dini hayatı inanç, duygu, tecrübe ve bilgi boyutlarında ele alan çok boyutlu yaklaşımına göre geliştirilen dini hayat ölçeğinin 666 ilköğretim, 582 lise öğrencisine uygulanmasıyla elde edilmiştir. İlköğretim ve lise bulguları bir arada değerlendirilerek karşılaştırılmıştır. Ayrıca konuya ilişkin Türkiye'de ve yurt dışında yapılan çalışmalardan taranmış ve sonuçları bulgularımızla karşılaştırılmıştır. Verilerin analizinde Tek Yönlü Varyans Analizi, Tukey HSD ve Fisher LSD çoklu karşılaştırma testleri uygulanmıştır Araştırma sonucunda yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, sosyal çevre bağımsız değişkenlerinin öğrencilerin dindarlıklarında anlamlı farklılaşmaya neden olmadığı bulunmuştur. Sınıf bağımsız değişkeninin ilköğretimde öğrencilerin dindarlıkları üzerinde etkili olduğu, lisede etkili olmadığı anlaşılmıştır. Ailenin dindarlık durumu ile çocukların dindarlık durumu arasında yakın ilişki bulunmuş, öğrencilerin dindarlıklarının ailelerinin dindarlık durumuna göre farklılaştığı, dindar aile çocuklarının daha dindar olduğu saptanmıştır. Yine okul dışından din eğitim almış olmanın da öğrencilerin dindarlıklarının farklılaşmasına neden olduğu, dışarıdan din eğitimi alan öğrencilerin dindarlık puanlarının daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Okul dışında din eğitimi alınan kaynağın da öğrencilerin dindarlığında farklılaşmaya neden olduğu, özellikle aile ve Kuran kursu eğitiminin dindarlık oluşumu ve şekillenişinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Mezhep farklılığının öğrencilerin dindarlıkları üzerinde kısmen etkili olduğu saptanmıştır. Hanefi ve Şafii mezhebinden olduğunu ifade eden öğrenci gruplarının dindarlık puanlarının hangi mezhepten olduğunu bilmeyen grubun puanlarından anlamlı düzeyde yüksek olması mezhep bilgisinin dindarlık düzeyini arttırıcı bir faktör olduğunu ortaya koymuştur. Fakat Hanefi ve Şafii gruplar arasında dindarlık düzeyi açısından bir farklılaşma oluşmadığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları, örgün eğitim kurumlarından aldıkları din derslerinin öğrencilerin dindarlıklarında meydana gelen farklılaşmayı azaltmada, dindarlığın bilgi boyutu dışında, etkili olmadığını göstermiştir. This study aims at measuring student's level of religiosity during primary andhigh school education in Diyarbakir through the variables of age, gender, social milieu, socio-economic position, the level of religiosity in the family, acquisition of religious education outside school, the source of such an education and the sect one belongs to. The outcome of this particular research is reached through the application of Glock's multi-dimensional perspective, which explains religiosity considering its Ideological, Ritualistic, Experiental, and Intellectual dimensions, on 666 primary school and 582 high school students. The results attained from both levels of education are compared and contrasted in the same analyses. Furthermore, the studies that have been conducted on the subject, either in Turkey or abroad, are looked through, and their results are compared with our findings. In the analysis of the findings Tukey HSD and Fisher LSD is used. The outcome of the research is that the independent variables of age, gender, social milieu, socio-economic position do not necessarily make a meaningful difference at the students' level of religiosity. On the other hand, class independent variable has an impact on the students' level of religiosity during primary education, yet not at the high school level. There found a close correlation between the families' level of religiosity and that of the students. It is established that students' level of religiosity change according to families' religiosity and that pious families tend to have pious children. In addition to this, it is observed that acquisition of religious education outside school makes a difference in students' level of religiosity and such students get higher points for religiosity than the ones who did not acquire religious education outside school. It is concluded that students' level of religiosity depends of the source of religious education outside school, and especially education through family and Qur'an courses have an impact on the formation and shaping of students' religiosity. It is found out that the sect one belongs to has also a partial impact in the level of religiosity. The fact that the levels of religiosity of those students, who emphasize that they belong to either Hanafi or Shafi sects, have higher points than the ones, who do not have knowledge about their sect, shows that knowledge of one' sect increases the level of religiosity among students. However, there is not a recognized variance in the level of religiosity between Hanafi and Shafi groups. The research also shows that the religious education that students attain through formal education does not reduce the differences concerning the students' level of religiosity and does not influence students' level of religiosity in any other areas than the dimension of knowledge. |
| İçindekiler | - |