| Adı | 14-18 YAŞ ARASI GENÇLERDE AHLAKİ YARGI GELİŞİMİ VE AHLAK EĞİTİMİ |
| Hazırlayan | H. YUSUF ACUNER |
| Danışman | Prof. Dr. Mevlüt KAYA |
| Anahtar Kelimeler | Ahlak Ahlak Eğitimi Ahlakî Yargı |
| Doktora/Yüksek Lisans | Doktora |
| Tezin Durumu | Bitmiş |
| Üniversites/Enstitü | Ondokuz Mayıs Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| Özet | Bu araştırmanın amacı, din eğitimi bilimi açısından bazı değişkenlere göre 14-18 yaş arası gençlerin ahlâkî yargı gelişimlerini incelemek ve ahlâk eğitimi konusunda öneriler sunmaktır. Araştırmanın evreni Samsun’da 6 ilk ve orta öğretim kurumunda 8-11. sınıflara devam eden 14-18 yaş arası gençlerden oluşmuştur. Bu evren içinde örneklem olarak tesadüfi yöntemle 437 öğrenci seçildi. Araştırmada, kişisel bilgi anketi ve Değerlerin Belirlenmesi Testi’nin Türkçe formu (Defining Issues Test: DIT) kullanıldı. Araştırmada, cinsiyet, yaş, devam edilen okul türü, sınıf düzeyi, akademik başarı, anne-babanın öğrenim düzeyi, öğrencinin anne-baba ve kendi dindarlık düzeyini algılama biçimi, din eğitimini alınan yer, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin öğrencinin din ve ahlâk ile ilgili bilgi ihtiyacını tatmin durumu ve bu dersin öğrencilerin davranışları üzerindeki etkisi gibi bazı değişkenlerle ahlâkî yargı arasındaki ilişki incelendi. Örnekleme giren öğrencilerin genelde geleneksel ahlâkî yargı düzeyinde olduğu bulundu. Yine, okul türü, sınıf düzeyi ve öğrenciler tarafından anne dindarlık düzeyinin algılanış biçimine göre bazı ahlâkî gelişim evrelerine ait ahlâkî yargı puan ortalamaları arasında önemli bir istatiksel fark olduğu bulundu. |
| İçindekiler | İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III İÇİNDEKİLER V TABLOLAR LİSTESİ VII KISALTMALAR X GİRİŞ 1. KONUNUN ÖNEMİ 1 2. PROBLEM 5 2.1. Alt Problemler 5 2.2. Hipotezler 6 3. YÖNTEM 7 3.1. Evren ve Örneklem 7 3.2. Sınırlılıklar 7 3.3. Varsayımlar 8 3.4. Bilgi Toplama Araçları 8 3.5. Verilerin Çözümü ve Yorumlanması 14 4. İLGİLİ YAYIN ve ARAŞTIRMALAR 15 BÖLÜM I ARAŞTIRMANIN KAVRAMSAL ve TEORİK TEMELLERİ 1. AHLÂK ve AHLÂKÎ YARGI 22 1.1. Ahlâkın Anlam Alanı 22 1.2. Ahlâkın Kaynağı Problemi 26 1.3. Ahlâkî Yargıya İlişkin Kuramlar 30 1.3.1. Psikoanalitik Kuramının Yaklaşımı 31 1.3.2. Sosyal Öğrenme Kuramının Yaklaşımı 33 1.3.3. Zihinsel Gelişim Kuramının Yaklaşımı 35 2. AHLÂK EĞİTİMİ AÇISINDAN 14-18 YAŞ ARASI DÖNEM 46 2.1. Dînî Duygu Gelişimi ve Eğitimi 46 2.2. Ahlâkî Gelişim ve Eğitimi 50 2.3. DKAB Dersi Bağlamında Örgün Eğitimde Din-Ahlâk Eğitimin Karakteristiği 53 BÖLÜM II BULGULAR VE YORUM 1. KİŞİSEL BİLGİLERE İLİŞKİN BULGULAR 59 1.1. Cinsiyet 59 1.2. Yaş 59 1.3. Okul 60 1.4. Sınıf 60 1.5. Akademik Başarı Algısı 60 1.6. Ailenin Gelir Durumu 61 1.7. Anne- Baba Öğrenim Durumu 62 1.8. Anne Baba Mesleği 62 1.9. Anne–Baba Tutumu Algıları 63 1.10. Öğrencilerin Anne–Baba Dindarlık Düzeyi Algıları 63 1.11. Öğrencilerin Kendi Dindarlık Düzeyi Algıları 64 1.12. Öğrencilerin Dînî Bilgi Yeterliliklerini Algıları 64 1.13. DKAB Dersinde Din ve Ahlâk İle İlgili Konuların Öğrenilme Durumu 65 1.14. Dînî Bilgilerin Alındığı Kaynak 65 1.15. DKAB Dersinin Öğrencilerde Davranış Değişikliği Yapmadaki Etkisi 66 2. BAZI AHLÂKİ DAVRANIŞLAR İLE İLGİLİ BULGULAR 67 3. AHLÂKÎ YARGIYA İLİŞKİN BULGULAR VE YORUM 70 3.1. Genel Olarak Öğrencilerin Ahlâkî Yargıları 70 3.2. Cinsiyet ve Ahlâkî Yargı 71 3.3. Yaş ve Ahlâkî Yargı 77 3.4. Devam Edilen Okul Türü ve Ahlâkî Yargı 83 3.5. Sınıf ve Ahlâkî Yargı 91 3.6. Akademik Başarı Algısı ve Ahlâkî Yargı 96 3.7. Anne–Baba Eğitimi ve Ahlâkî Yargı 102 3.8. Anne–Baba Dindarlığı Algısı ve Ahlâkî Yargı 110 3.9. Gençlerin Kendi Dindarlık Algıları ve Ahlâkî Yargı 120 3.10. Din Eğitimi Alınan Yer ve Ahlâkî Yargı 126 3.11. DKAB Dersinin Din ve Ahlâk İle İlgili Bilgi İhtiyacını Karşılama Durumu ve Ahlâkî Yargı 133 3.12. DKAB Dersinin Öğrenci Davranışları Üzerindeki Etkisi ve Ahlâkî Yargı 139 BÖLÜM III SONUÇ ve ÖNERİLER ÖZET 154 KAYNAKLAR 155 EKLER 165 |